Vdekja e yllit të futbollit, 1 vit më parë, tronditi botën sportive. Diego Armando Maradona ndërroi jetë pasi vuante nga sëmundje të shumta më 25 nëntor 2020, fiks një vit më parë. Autopsia raportoi për një arrest kardio-respirator, ndërsa shumë pak më parë ish-futbollisti ishte operuar për një hematomë subdurale. Edhe pse mund të ketë një lidhje midis të dyja sëmundjeve, nuk mund të përjashtohet që akumulimi i patologjive të tjera në trupin e “10” të ketë ulur reagimin e fiziologjisë së tij.
Studimet e njëpasnjëshme në trupin e Maradonës plotësuan të dhënat fillestare për vdekjen e tij. Profesionistët që zgjeruan autopsinë gjetën shenja të dëmtimit kronik të organeve të tij, nga mushkëritë deri te mëlçia. Mund të thuhet që “djali i artë” vdiq i ri. Ai ishte 60 vjeç dhe kishte një jetë intensive në shpinë. Më poshtë do të rishikojmë 6 sëmundjet e Maradonës, që i dhanë më shumë probleme.
1. Cirroza
Autopsia që u krye në trupin e tij përcaktoi se Maradona numëronte ndër sëmundjet e tij edhe cirrozën. Kjo është një sëmundje e mëlçisë, që ndryshon konfigurimin e organit jetik dhe e bën atë joefikas në kryerjen e funksioneve.
Gjatë cirrozës çorganizohet indi i mëlçisë, formohen breza dhe zona të fibrozës që zhvendosin qelizat (hepatocitet). Mëlçia rritet në madhësi dhe rrjedha e gjakut që duhet të kalojë nëpër të pengohet. Rrjedhimisht, simptoma të ndryshme tregojnë dështimin e mëlçisë: Zverdhja e lëkurës dhe mukozave (verdhëza) për shkak të akumulimit të bilirubinës, që nuk metabolizohet.
Shfaqen edema për shkak të akumulimit të lëngjeve nga dështimi i qarkullimit të gjakut. Gjithashtu, edema formohen në trupin e njeriut sepse ka më pak proteina, pasi organi nuk i sintetizon ato. Probleme me koagulimin, pasi një pjesë e madhe e faktorëve të koagulimit sintetizohen në mëlçi. Prania e tyre më e ulët në gjak favorizon gjakderdhjen, mavijosjen dhe hemoragjinë e pakontrolluar.
Origjina e kësaj cirroze te Maradona mund të gjurmohet te sulmet në mëlçi që ai kishte. Në vitin 1982 u diagnostikua me hepatit B. Më pas, në vitin 2007, u diagnostikua me hepatit kimik toksik. Ky i fundit është një inflamacion i organit për shkak të sulmeve që rrjedhin nga substanca toksike.
2. Osteoartriti i gjurit
Herën e fundit, “Diez” ishte me kufizime të rënda të lëvizshmërisë në gjymtyrët e poshtme. Dihej se vuante nga osteoartriti dypalësh i gjurit. Kjo gjendje konsiston në një inflamacion kronik të kyçeve, me formimin e indeve të reja në formën e një mbresë kockore që forcon indet e buta. Kjo do të thotë se kërci osifikohet, duke humbur aftësinë e tij mbrojtëse dhe lubrifikimin.
Në të njëjtën kohë, kocka konsumohet, kështu që strukturat e forta fërkohen me njëra-tjetrën. Gjunjët me osteoartrit janë të dhimbshëm. Zakonisht paraqiten me inflamacion dhe, në raste të rënda, e lënë personin me regjim shtrati.
Ky çrregullim është degjenerues. Me fjalë të tjera, përparon ndërsa pacienti plaket. Nëse kësaj i shtojmë edhe obezitetin e Maradonës, çka e kishte gjithmonë të vështirë për ta kontrolluar, shtojmë një faktor shtesë të peshës në kyçe.
3. Obeziteti
Mbipesha (obeziteti) i Diego Maradonës ishin sëmundje që e vendoste atë në kopertinën e gazetave, pa iu referuar futbollit. Kur arriti 120 kilogramë në peshë më 2005 dhe kur u ndërhy përsëri 10 vite më vonë, Diego u frikësua për rezultatin. Operacioni i parë ishte një “bypass gastrik”, kur peshonte mbi 100 kilogramë. Ai operacion u krye në një kontekst rreziku, pasi Maradona kishte komplikime pulmonare dhe kardiovaskulare.
Megjithatë, eci përpara. Ai arriti të binte 50 kilogramë në muajt në vijim. Fatkeqësisht, 10 vite më vonë u shtua një rrip gastrik për të përmirësuar kontrollin e shtimeve të përsëritura të peshës. Obeziteti nuk ka vetëm një efekt estetik te njerëzit. Komplikimet e shoqëruara janë zakonisht të rënda. Pacientët kanë një shkallë më të lartë të çrregullimeve të zemrës, një rrezik të lartë metabolik dhe rehati të reduktuar të përditshme.
Rezistenca ndaj insulinës dhe diabetit, angina pectoris dhe apnea obstruktive e gjumit janë të zakonshme me obezitetin. Lidhur me këtë të fundit, dimë që Maradona është trajtuar deri në momentin e fundit.
4. Çrregullime të humorit
Asnjëherë nuk është pohuar plotësisht nëse Diego Armando Maradona kishte sëmundje psikiatrike. Edhe pse dyshohej se mund të vuante nga pasoja neurologjike në vitet e tij të fundit, në asnjë moment nuk u publikua një diagnozë.
Gjithsesi, sipas rezultateve të autopsisë, në urinën e tij kishte gjurmë venlafaksine dhe quetiapine. I pari është një antidepresant nga grupi i frenuesve selektivë të rimarrjes së serotoninës dhe norepinefrinës. E dyta është një antipsikotik.
Kombinimi i venlafaksinës dhe quetiapinës është një udhëzues për trajtimin e pacientëve me depresion rezistent ndaj trajtimit me një ilaç të vetëm. Sipas studimeve, është një alternativë e vlefshme kur janë ezauruar rastet e tjera, megjithëse duhet të rezervohet për rastet e rënda.
5. Sëmundjet e zemrës
Zemra e Diego Maradonës ishte shënjestër e sëmundjeve të rënda. Një nga episodet më të paharrueshme ndodhi në vitin 2000, ndërsa “dora e Zotit” ishte në Punta del Este (Uruguaj). Një aritmi e dërgoi atë në prag të vdekjes. Pikërisht aty u zbulua se ai kishte një zgjerim të rëndë të barkusheve të zemrës. Kjo patologji kombinohet me hollim të mureve të zemrës, duke e bërë atë shumë joefikase në pompimin e gjakut që i nevojitet trupit.
Ky kombinim i barkusheve të zgjeruara dhe mureve të holluara parandalon furnizimin e duhur të gjakut në vetë muskulin e zemrës. Për rrjedhojë, ekziston një kardiomiopati ishemike. Rezultati i pritur, kur këto variabla nuk kontrollohen, është infarkti akut i miokardit.
Ndërkohë, dështimi i punës së zemrës gjeneron simptoma. Lëngu grumbullohet në inde të caktuara të trupit, mushkëritë shkëmbejnë dobët oksigjenin me dioksidin e karbonit, presioni i gjakut rritet dhe veshkat nuk kanë rrjedhje të mjaftueshme për të hequr qafe mbeturinat.
Një vit më parë, diagnoza e parë e publikuar e vdekjes së Diego Maradonës i referohej edemës akute të mushkërive për shkak të dështimit të dekompensuar të zemrës. Kjo ndodh sepse mushkëritë mbushen me gjak, në pamundësi për ta avancuar atë në qarkun kardiorespirator, sepse muskuli i zemrës nuk pompon siç duhet.
6. Hematoma subdurale
Siç e thamë tashmë, pak javë para vdekjes së tij, futbollisti ishte operuar për një hematomë subdurale. Kjo patologji nënkupton një koleksion gjaku të mpiksur, që ndodh midis kockave të kafkës dhe trurit. Zakonisht shfaqet për shkak të traumave.
Kirurgjia ishte përpjekur ta zbuste tensionin që kjo masë gjaku krijonte në trurin e “10”. Vetë stresi i operacionit ka të ngjarë ta detyrojë sistemin e qarkullimit të gjakut të pacientit të punojë përtej aftësive të tij.
Nuk dihet se kur dhe pse e kishte origjinën kjo mavijosje në kokë. Ndoshta një goditje e vjetër në fushë që, ngadalë, po mpikste gjakun, ose ndoshta një goditje e fundit. Nuk mund të përjashtohet as një këputje e vogël e një ene cerebrale, që ka rrjedhur gjak si pikim.
Të numërosh sëmundjet që ka pasur Maradona dhe të mos habitesh është thuajse e pamundur. Disa organe të komprometuara në të njëjtën kohë ishin në gjendje të përcaktonin mungesën e fuqive organike për t’iu përgjigjur stresit të operacionit të tij të fundit.
Pa dyshim, disa patologji janë të lidhura me sëmundje të tjera. Dështimi i zemrës çon në edemë të mushkërive dhe dështim të veshkave. Të qenit mbipeshë përkeqëson osteoartritin e gjunjëve. Cirroza parandalon mpiksjen adekuate dhe favorizon mavijosjen. Të gjithë pacientët me patologji të shumta dhe polimedikamente janë të vështirë për t’u trajtuar. Një vit pas vdekjes së yllit të futbollit, ne e shohim me habi historinë e tij mjekësore.
